Η μεθοδολογία του πολιτιστικού προγράμματος
Αξιοποιήθηκαν στοιχεία της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας με τη χρήση της μεθόδου project, της θεωρίας της αισθητικής ανταπόκρισης των λογοτεχνικών κειμένων κατά τη διάρκεια του μαθήματος αλλά και κατά τη διάρκεια των ωρών του πολιτιστικού προγράμματος. Σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε με πάρα-πάρα πολύ κόπο το όλο εγχείρημα, βασισμένοι και σε μια νεότερη διδακτική θεωρία, τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner. Έτσι, καλλιεργήσαμε τους εξής τύπους νοημοσύνης των παιδιών:
Γλωσσική νοημοσύνη: με την ανάγνωση, ακρόαση, αφήγηση λογοτεχνικών κειμένων, με το διάλογο που αναπτύχθηκε τόσο μεταξύ των εκπαιδευτικών και των μαθητών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα όσο και μεταξύ των μελών της ομάδας. Επιπλέον, καλλιεργήθηκε το γλωσσικό αίσθημα των παιδιών μέσα από την παραγωγή του γραπτού λόγου, και συγκεκριμένα με το δημιουργικό γράψιμο (creative writing).
Λογικομαθηματική νοημοσύνη: Τα μέλη των ομάδων διαμόρφωσαν συλλογισμούς και υποθέσεις για την υλοποίηση των κειμενικών ιστοριών και τη σύνταξη των λεγομένων τους.
Μουσική νοημοσύνη: Συνδέσαμε τη δημιουργική γραφή σαν είδος κειμένου με το τραγούδι. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του προγράμματος τραγούδησαν το Σπασμένο καράβι του Γιάννη Σκαρίμπα και το συνέδεσαν με δραματοποίηση σχετική με τη θεματική της θάλασσας.
Χωρική νοημοσύνη: Οι μαθητές κατασκεύασαν και συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο, που αφορούσε στις φάσεις εξέλιξης του προγράμματος.
Σωματική-κιναισθητική νοημοσύνη: Οι μαθητές βίωσαν καταστάσεις μέσα από τα παιχνίδια ρόλων, βιωματικές ασκήσεις και σκηνές δραματοποίησης από λογοτεχνικά έργα, όπως ο Μικρός Πρίγκιπας.
Διαπροσωπική νοημοσύνη: Εφαρμόσθηκε η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία μέσα από τη χρήση ενεργών ρόλων, που δόθηκαν ξεχωριστά σε κάθε μαθητή. Επίσης, μέσα στα πλαίσια των ομάδων, αναπτύχθηκαν δυναμικές συνεργασίας και μερικές φορές διαφωνίας μεταξύ των μελών αλλά και και σχέσεις αλληλεξάρτησης σύμφωνα με τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης (Vygotsky). Eπιπλέον, οι μαθητές επιδόθηκαν σε μια αναθεώρηση του γραπτού τους κειμένου (revision), σύμφωνα με τις αρχές της κειμενοκεντρικής προσέγγισης αλλά και του επικοινωνιακού μοντέλου διδασκαλίας, κατά το οποίο δίνεται μια ισοδύναμη ανάπτυξη τόσο του προφορικού όσο και του γραπτού λόγου και αναπτύσσεται τόσο το γλωσσικό συναίσθημα των παιδιών αλλά και η γλωσσική κατάκτηση (language acquisition) μέσα από την παραγωγή κειμένων.
Ενδοπροσωπική νοημοσύνη: Οι μαθητές και οι μαθήτριες παρήγαν ένα προσωπικό project, που αφορούσε άλλοτε στο παραμύθι και άλλοτε στη συγγραφή μιας καθεαυτής κειμενικής ιστορίας με άξονα τη δημιουργική γραφή. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του προγράμματος τα παιδιά προέβησαν σε μια μεταγνωστική αξιολόγηση του τύπου: τι έκανα λάθος, τι θα μπορούσα να κάνω καλύτερα, πώς θα μπορούσα να βελτιώσω τη σχέση με τα άλλα μέλη της ομάδας και πώς θα μπορούσα να εργασθώ προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα.
Νατουραλιστική νοημοσύνη: Μέσα από το πρόγραμμα, καλλιεργήθηκαν, σύμφωνα με την ταξινομία του Bloom αλλά και του Gagne ψυχοκιναισθητικοί στόχοι. Τα παιδιά ζωγράφισαν και αποτύπωσαν σκηνές από τα λογοτεχνικά έργα και βίωσαν συναισθήματα μέσα από το αυτόματο θέατρο και το θεατρικό παιχνίδι.
Είναι αυτονόητο ότι σε ένα τέτοιο διδακτικό σχεδιασμό κινηθήκαμε ολιστικά μέσα από την καλλιέργεια, τη συνειδητή καλλιέργεια των πολλαπλών πλευρών νοημοσύνης καθόλη τη διάρκεια του πολιτιστικού προγράμματος.
Εκ μέρους της παιδαγωγικής ομάδας
Μαρία Αργύρη
